Bizden Haberler

Azo Boyar Maddeler

       AZO TESTİ

Azo kelimesi, Fransızcada azot ve nitrojen anlamına gelen azote kelimesinden türemiştir. Azo boyar olarak tanımlanan maddeler, yapılarında bir azo grup (N=N-) barındıran sentetik boyalardır. Doğal boyarmaddelerin hiçbirinde “Azo” grubuna rastlanmaz. Bu gruptaki boyarmaddelerin hepsi sentetik olarak elde edilmektedir.

Ticarette en yaygın kullanılan ve yapısal olarak çeşitli organik boya sınıfına giren en az üç bin azo boya çeşidi mevcuttur. Eczacılık ve kağıt sektöründe, baskı mürekkepleri ve boya üretiminde, vernik ve ahşap boyamada kullanılmaktadır. Sentetik ve doğal tekstil elyafları, plastikler, saç boyaları, balmumları ve petrol renklendiricileri de azo boyalarıdır. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından gıdalarda, ilaçlarda ve kozmetiklerde kullanılmak üzere üç bin tondan fazla azo boyası belgelendirilmiştir.  Azo boyaları hafif stabildir ve yıkama işleminde mikrobiyal bozulmaya veya solmaya karşı dayanıklıdır. Bu yüzden geleneksel atık su arıtma yöntemleri ile sudan kolayca uzaklaştırılmaz.

Tekstil ürünlerinin boyama işleminde yaklaşık yüzde 10 oranında boyar madde elyaflara bağlanmamakta ve çevreye salınmaktadır. 2004/21/CE sayılı direktif ile Avrupa Birliği ülkelerinde belli azo boyar maddelerin kullanımı yasaklanmıştır. Tekstil ürünleri, deri giysiler, çantalar, beslenme çantaları, pastel boyalar, sulu boyalar, kalem kutuları ve birçok kırtasiye ürünlerinde azo boyarmadde kullanımı yasaktır. Azo boyar maddeler ağızdan alım, deri yolu ve solunum yoluyla nüfus ederek ciddi sağlık sorunlarına sebep olmaktadır. Azo boyar maddelerin kullanıcılar açısından zararları ise şöyle;

•         Cilt, mesane, akciğer, böbrek ve karaciğer kanseri başta olmak üzere birçok kanser türüne,

•         Atopik dermatit (egzama), tahriş ve alerji gibi cilt problemlerine,

•         Solunum sistemi hastalıklarına, üst solunum yollarında tahrişe, solunum yetmezliğine,

•         Akciğerde ilhitaplanma, ödem, enfeksiyon ve akciğer yetmezliğine,

•         Kısırlık, sperm sayısında azalma, düşük, doğum anormallikleri ve hormonal bozukluklar

•         Nörotoksik etkiler, duygudurum bozuklukları, epilepsi ve davranış bozuklukları

•         DNA yapısının bozulması sonucunda Down sendorumu, otizm gibi hastalıklara sebep olmaktadır.

KISITLI OLDUĞU MEVZUAT

15 Aralık 2020 tarih ve (AB) 2020/2096 sayılı Komisyon Tüzüğü, Avrupa Parlamentosu ve Konseyin Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanmasına (REACH) ilişkin 1907/2006 Sayılı Tüzüğü;

Bir veya daha fazla azogrubunun indirgenmesiyle bir veya daha fazla aromatik amini, tespit edilebilir konsantrasyonlarda eşyalarda ya da bunların boyanmış kısımlarında 30 mg/kg  (ağırlıkça % 0,003) değerinin üzerinde serbest bırakabilen azoboyalar, aşağıda verilen örneklerdeki gibi insan cildi ve oral aktiviteyle doğrudan ve uzun süreli temas edebilecek tekstil ve deri eşyalarında kullanılamaz: 

a) Giyim eşyaları, yatak, havlu, postiş, peruk, şapka, bebek bezi, diğer sıhhi materyaller, uyku tulumları, 

b) Ayakkabı, eldiven, kol saati kayışı, el çantası, cüzdan/çanta, evrak çantası, sandalye örtüsü, boyuna takılan para çantası,

c) Tekstil ya da deri oyuncaklar ve tekstil ve deri kumaş içeren oyuncaklar,

ç) Nihai kullanıcının kullanımına yönelik iplik ve kumaş.

        Laboratuvarımızda aktif olarak kullanılan Uluslararası Azoboyar madde  standartları:

• EN ISO 14362-1
• EN ISO 14362-3 
• EN 17234-1
• EN 17234-2
• EN 71-7 Parmak boyaları
• EN 71-9 EN 71-10 EN 71-11 Oyucak Güvenliği- Primer Aromatik Amin